Henri-Floris Jespers' dagboek: Scheirs op 't Eilandje

 

In Mexico City werd Jan Scheirs overrompelend geconfronteerd met het werk van Diego Rivera (1886-1957), de grootmeester van het 'muralismo': “een waanzinnige ervaring: dat was nu iets dat ik absoluut ooit wou doen...”.

Jan Scheirs kon toen niet bevroeden dat hem tien jaar later de gelegenheid geboden zou worden die droom daadwerkelijk te realiseren, dankzij Peter Van Hulle (Restaurant Bar Lux) en Jan Berendsen (Oskamp Vastgoed Adviseurs), die hem aan de Sint-Aldegondiskaai een palissade ter beschikking stelden. Van geluk gesproken: niet alleen een uitstekende publieke locatie op 't Eilandje (de nieuwe place to be) maar daarbij ook nog naast de woning van de schilder...

Onder grote publieke belangstelling bracht hij op die houten muur een schildering in acrylverven aan. Zwart, ecru, geeloker, geelbruine terra di Sienna en Napels geel zijn de dominante kleuren van dit imposante werk van 4 m op 18. Een onderlaag was daarbij overbodig, want acrylverf hecht uitstekend aan hout.

Echter: “De schildering werd uitgevoerd over met verfstift aangebrachte grafitti die de acrylverf afstoten. Mijn werk zal dus onvermijdelijk verdwijnen...”, aldus de kunstenaar.

Niet alleen om technische redenen, ook al omdat die houten palissade uiteraard slechts tijdelijk en plaats zal moeten maken voor nieuwbouw...

Reden te meer om een omweg te maken langs Scheirs' mural...

Jan Scheirs (1973) behoort tot een generatie die vooral beïnvloed is door de taal van het Imperium. Hij heeft het dus over een “mural”(“any piece of artwork painted directly on a wall, ceiling or other large permanent surface”), een woord dat hij echter niet op z'n Engels uitspreekt, maar wel degelijk op z'n Vlaams: “Muur al”. Van het adjectief “muraal” (“met betrekking tot de wand”) maakt hij taalcreatief een zelfstandig naamwoord. Waarvan akte.

Mijn voorkeur gaat echter naar “muurschildering” of “wandschildering”.

Wand (afscheiding) is immers verwant met “winden”, in de zin van vlechten. “Textus” is Latijn voor weefsel, vlechtwerk, aaneengesloten reeks, tekst.

In die zin kan de wandschildering van Scheirs ook benaderd worden als tekst, als vlechtwerk inderdaad, met talrijke verwijzingen naar verschillende periodes uit het oeuvre van de kunstenaar, van “Mannen met zorgen” tot en met “Mythisch en burlesk: Belgisch”.

Donderdag 16 september zaten we samen op het terras van Lux (waar nota bene uitstekende witte wijn geserveerd wordt...) de schildering te bekijken, romancière Mieke de Loof en Reinaert-kenner René Broens, dichteres Beatrijs van Craenenbroeck en Hugo Goris, “plastische elementen” (ik ontleen die uitdrukking wat graag aan mijn lieve vriend Albert Szukalski, 1945-2000), Edwig Claes en Christiaan van Haezendonck, modedames Chantal de Groeve ,en Chris Janssens, pianiste Natalia Fortissimo, Pruts Lantsoght, mr. Bruno Vantomme, Jan Scheirs en ik.

Graffiti

Dezelfde ochtend had Jan Scheirs vastgesteld dat er graffiti aangebracht waren aan zijn muurschildering, gelukkig maar aan de portalen. Vermits de “muur al” in het raam van de vijfde editie van Antwerp ArtWalk in de belangstelling stond, had hij die in een Gentse “koleire” en met de snelheid van een tornado vakkundig weggewerkt.

Niemand kon er nog iets van merken.

Achteraf was ik des te meer geamuseerd toen ik vaststelde dat er op meerdere forums op het web nogal oneerbiedig van gedachten werd gewisseld over de “graffiti” van Jan...

Wikipedia definieert 'graffiti'  dat “krasjes” betekent, terecht als

op straat of op een andere min of meer openbare plaats met verf of verfstift (ook wel paintmaker genoemd) aangebrachte mededelingen of afbeeldingen. De etymologie leert het: grafitti heeft in de eerste plaats met schrijven en wordt trouwens daarom veelal met louter vandalisme in verband gebracht.

Graffiti op straat wordt meestal gemaakt met behulp van spuitbussen met verschillende kleuren verf, aldus Wikipedia. Het zijn vaak korte teksten en afbeeldingen, variërend van tags (korte parafen waaraan de maker door zijn collega's wordt herkend) tot pieces (grotere, met kunstzin uitgevoerde afbeeldingen). Vaak ziet men tientallen tags die dicht bij elkaar zijn neergezet.

Graffiti is thans volledig geaccepteerd als kunstuiting.

In die zin is het geen zonde tegen de geest de wandschildering van Jan Scheirs 'af te doen' als 'graffiti', ware het niet dat bij 'graffiti' de spontaniteit en de snelle uitvoering centraal staan.

Dat geldt niet voor het werk van Jan Scheirs, die twee jaar lang, telkens zowat vier (zomer)maanden op rij bezig was met zijn compositie.

Daarom gaat mijn voorkeur naar 'mural', 'muur al' of wandschildering. Fresco is minder aangewezen, vermits hij niet werkt met een onderlaag.

*

Tot besluit gingen we nog iets drinken in café Storm in het MAS (Museum aan de Schelde), waar in het raam van de ArtWalk werk van Jan Scheirs tijdelijk geëxposeerd werd.

In die zin is Jan Scheirs inderdaad sowieso de eerste exposant in het MAS, dat per 1 oktober onherroepelijk dicht gaat om pas in mei 2011 opnieuw te openen...

Henri-Floris JESPERS

Wenst u uitgenodigd te worden dan kan u naar  jan@scheirs.com  een email te sturen met uw adresgegevens en email.  Met dank.